Авлиё ким? Кимлар Аллоҳнинг дўсти бўла олади?
Жавоб: Аллоҳ таоло кимларни ўзига дўст қилиб олиши, яъни инсонлар ичидаги Аллоҳнинг дўстлари кимлар экани ҳақида Қуръони каримда жуда ҳам очиқ ва тафсилоти билан баён қилиб берган. Алоқадор оятлар шундай:
أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّـهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ
«Билингки, Аллоҳнинг авлиёларида на қўрқув бўлади ва на хафа бўладлар. Улар – ишониб-суянган ва тақво қилганлардир.» (Юнус 10/62-63)
Юқоридаги оятда, тақводорлар авлиё эканини айтди. Энди тақво нима ва тақводор ким эканини келгувси оятлардан билиб оламиз. Тақво – қўрққан нарсасидан сақланиб ҳимояланиш, жавобгарликни ҳис қилиш ва масъулиятли бўлиш деган маʼнольарда ҳам ишлатилади. (Муфрадот тақво моддаси) Қуйидаги оятлар тақво эгалари кимлар эканини очиқлаб берувчи оятлардир:
الم ذَٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ ۛ فِيهِ ۛ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ أُولَـٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ ۖ وَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
“Алиф, Лам, Мим. Китоб мана шудир, ичида шубҳага ер йўқдир. Тақво эгалари учун раҳбардир.
Китобни раҳбар деб билган тақводорлар – Аллоҳга ич-ичидан ишониб-суянадилар, намозни тўлиқ адо қиладилар ва уларга берган неъматларимизни жой-жойига сарфлайдилар.
Сенга нозил қилинган китобга ҳам ва сендан олдин нозил қилинган китобларга ҳам ишониб-суянадилар, охиратга бўлган ишончлари эса қатъийдир. Роббисининг тўғри йўлида бўлганлар ўшалардир. Мақсадларига эришадиганлар ҳам шулардир.” (Бақара 2/1-5)
Катта гуноҳлардан сақланиб тақво қилган Мусулмонлар, тўғри Жаннатка кетадилар, улар ҳатто Жаҳаннамнинг хайқириғини ҳам эшитишмайди:
إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُم مِّنَّا الْحُسْنَىٰ أُولَـٰئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ
لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا ۖ وَهُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنفُسُهُمْ خَالِدُونَ لَا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَتَتَلَقَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ هَـٰذَا يَوْمُكُمُ الَّذِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ
“Биздан – қилган ишларини энг чиройлилари билан қаршиланиш сўзини олганлар, Жаҳаннамдан узоқ тутиладилар, унинг хайқириғини ҳам эшитишмайди. Жонлари истаган неъматлар ичида ўлимсиз ҳолда қоладилар. Энг катта қўрқув ҳам уларни хафа қилолмайди, фаришталар улар билан юзлашади ва «сизларга сўз берилган кун мана шу кундир» дейишади.” (Анбиё 21/101-103)
Бу тоифадан ҳисобланган Мўминлар шулардир:
الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ ۚ
“(Қилган ишларининг энг чиройлилари билан мукофотланиши ҳақида сўз олганлар) – Катта гуноҳлардан ва фаҳш ишлардан[1] сақланганлардир; бошқа гуноҳлар хориж. Роббингнинг мағфирати кенгдир. (Нажм 53/32)
Катта гуноҳлардан сақланганларнинг бошқа гуноҳлари аф этилади. Бу ҳақдаги оят шундай:
إِن تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلًا كَرِيمًا
«Агар тақиқланган гуноҳларнинг катталаридан сақлансангизлар, хато-камчиликларингизни (кичкина гуноҳларингизни) беркитиб-тўсамиз ва сизларни шарафли бир ерга жойлаштирамиз.» (Нисо 4/31)
Оятлардан маълум бўлишича, халқ орасида маълум ва машхур бўлган «Аллоҳнинг дўстлари фақат фано филлоҳ, бақо биллоҳ, автод, қутб, ғовс, пир, шайх мақомини олганлар» вҳ кз Қуръонда бўлмаган атамалар остидаги сохта авлиёлаштирилган шахслар эмаслиги очиқча ўртага чиқмоқда. Оятлардан маълум бўлишича, Аллоҳга ич-ичидан ишонган, кунда 5 вақт намозини адо қилган, мол-мулкини ўз ўрнида сарфлаган, Аллоҳнинг китобларига ишонган ва катта гуноҳлардан сақланган ҳар бир Мусулмон Аллоҳнинг дўстидир. Ҳар бир Мусулмон: «Мен Аллоҳнинг дўсти бўлмасам, Аллоҳнинг душманиманми?» деб ўз-ўзига савол бериб кўрсин ва йўлини ўзи танласин.
[1] Фаҳш бу – зино қилиши ва эркак билан эркак ва аёл билан аёлнинг жинсий муносабат қуришидир.
