Савол: Қуръон нима учун Араб тилида нозил бўлган? Бу унинг умуминсоний бўлиши учун бир тўсиқ бўлмайдими?
Жавоб: Инсонларга улаштириш мақсадида Малак Жаброил орқали Қуръон нозил қилинган ва илк бор Қуръон оятлари билан юзма-юз келган шахс Муҳаммад алайҳиссаломни ўзи ва ваҳийнинг илк суҳбатдошлари Араб бўлганликлари учун Қуръон ҳам Араб тилида нозил бўлган. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
“Биз, юборган ҳар бир элчимизни ўзининг халқини тилида юбордикки, уларга очиқ-ойдин тушунтириб берсин…” (Иброҳим 14/4)
Ваҳий билан илк бор учрашган Арабларга Қуръон Араб тилида нозил бўлишидан ҳам табиий бошқа нарса бўлмаса керак. Бу нарса Қуръонни умуминсоний бир китоб эканига тўсқинлик қилмайди. Қуръони Каримнинг кўплаб оятларида барча инсоният учун хитобан: “Эй Инсонлар!” ва “Эй мўминлар!” дея мурожаат қилиниши билан бир қаторда, ҳеч бир оятда “Эй Араблар!” деган жумла йўқлигига ҳам гувоҳ бўламиз.
Бундан ташқари, қуйида келтириладиган оятлар Муҳаммад алайҳиссалом барча инсониятга элчи қилиб юборилганини ва барча инсониятга оммавий бир шаклда юборилганини ифода қилмоқда. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
“(Эй Расулим!) Биз сени барча инсонларга хушхабар берувчи ва огоҳлантирувчи қилиб юбордик. Лекин, инсонларни кўпчилиги буни билишмайди.” (Сабаъ 34/28)
“Айтгинки: “Эй инсонлар! Мен Аллоҳ тарафидан сизларни барчангизга юборган элчисиман. Ундан бошқа илоҳ йўқдир…” (Аъроф 7/158)
“Бу Қуръон менга – сизларни ва таблиғим етиб борган барчани огоҳлантиришим учун – нозил қилинди.” (Анъом 6/19)
“Барча оламларни (инс-у жинни) огоҳлантириш учун Ўз қулига Фурқонни нозил қилган (Аллоҳ)нинг барча ишларида хайр кўпдир.” (Фурқон 25/1)
Манба: Яҳё Шенўл, “Биздан Сўрашмоқда”, Китоб ва Ҳикмат Журнали, Январ-Март 2016, 12, 99-с.
