Таҳажжуд (Аллоҳ учун тунги бедорлик)

Савол: Таҳажжуд ҳақида кенгроқ маълумот беринг.

Жавоб: Таҳажжуд деб Аллоҳни зикр қилиш, улуғлаш, дуо-илтижолар қилиш, Қуръон тиловати ҳамда Аллоҳга бош эгиб сажда ва рукуълар қилиб ибодат қилиш мақсадида кечаси уйқудан уйғониш ёки шу мақсадда кечаси маълум бир миқдор бедор бўлишга айтилади. Аллоҳ учун бир оз уйқудан воз кеча оладиган, саҳарлари эрта уйғониб Аллоҳга дуо-илтижо қилиб, Ундан истиғфор тилайдиган мўмин ва мўминалар ҳақида Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:

«Бизнинг оятларимизга фақат шундай кишилар ишониб-суянадики, уларга оятлар билан насиҳат қилинганида (эслатилганида, оятларга) таъзим ила бош эгади, Роббини олқишлаб улуғлайди. Улар (итоатдан) ўзини катта тутмайди.

Уларнинг ёнлари ётоқларидан узоқлашади, қўрққан ва умид қилган ҳолда Роббига дуо қилади, яна уларга ризқ қилиб берган нарсамиздан хайр-эҳсон қилади.

Қилаётган (яхши) амалларига мукофот қилиб бериш учун яшириб қўйилган кўзни қувонтирадиган неъматларни ҳеч бири билмайди. (Сажда 32/15-17)

«Масъулиятли (мўмин)лар жаннатлар ва чашма-и булоқлар ичра қолади.

Робби берган неъматларни олган ҳолда (қолади).

Чунки, ундан олдин улар (дунёда) чиройли амал қилувчи эдилар;

Улар кечалари (Аллоҳ учун) оз ухлар эди.

Саҳарлари уйғониб (Аллоҳдан гуноҳлари учун) кечирим сўрардилар.

Уларнинг мол-давлатида, очиқча сўрай оладиган ва очиқча сўрай олмайдиган кишилар учун (ажратиладиган) ҳақ бўларди (Зориёт 51:16:19).

«Ёки, охират (азобидан) ҳазар қилган ва яратган Эгасининг яхшилигини (жаннатини) умид қилган ҳолда тунги вақтларда саждада ва тик туриб ибодат қилган киши (кофирлик қилган киши билан тенг бўладими)? «Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўладими?! Ақлу виждони соф кишиларгина насиҳат олади.» (Зумар 39:9)

«Раҳмоннинг буйруқларини бажарадиганлар ер юзида камтар бўлиб юради, жоҳиллар уларга хитоб қилганида яхши гап гапиради.

Улар кечалари Роббига сажда қилган ва бедор бўлган ҳолда ўтказади» (Фурқон 25:63:64)

Кечалари бедор бўлиш ҳақида Расулуллоҳдан биқ қанча тавсиялар:

«Фарз намозидан кейин энг фазилатли намоз кеча намозидир.» (Муслим Сиям, 202, (1163,) 203)

«Кечаси уйғониб намоз ўқиган ва аёлини ҳам намоз учун уйғотиб турғизган, уйқусидан уйғона олмаса юзига сув севалаган эрга Аллоҳ раҳм қилади (раҳм қилсин!). Кечаси уйғониб намоз ўқиган ва эрини ҳам уйғотган, уйқусидан уйғона олмаса юзига сув севалаган аёлга ҳам Аллоҳ раҳм қилади (раҳм қилсин!).» (Абу Довуд, Солатут-татоввуʼ)

Ойша онамиздан тавсия:

«Тунги намозни асло тарк қилма. Чунки Расулуллоҳ у намозни асло тарк қилмаган. Бемор ёки чарчаган бўлса ўтириб ўқир эди.» (Абу Довуд, Солатут-татоввуʼ)

Аллоҳ барчамизни Ўзининг зикрига ва ибодатига муҳаббатли ва садоқатли қилсин.