Савол: Зиёратгоҳларга келган баъзи инсонлар “Аллоҳим, шу ерда ётган буюк зотнинг ҳурматидан дуомни қабул қил”, деб дуо қилади. Бундай дуо қилишга динимиз қандай қарайди?
Жавоб: “Пайғамбарнинг алайҳиссаломнинг ҳурматидан, … шу авлиё зотнинг ҳурматидан дуойимни қабул қил” деб Аллоҳга дуо қиладиганлар ҳам бор. Бундай дуолар баъзи тариқатчиларнинг китобларида ҳам ўрин олган. Аммо бундай ҳолатда асло дуо қилиб бўлмайди. Бу ҳақда Ҳанафий мазҳабига мансуб бўлган олимлардан Ибн Абу ал-Изз ад-Дамашқий (вф.792 ҳ. 1390 м) шундай деган:
“Бир киши Аллоҳдан бошқасини дуосини қабул бўлиши учун сабаб қилиб уни васила қилиб дуосида келтириши мумкин эмасдир… Агар бундай дуо қилса, у шундай демоқчи бўлган бўлади: “Фалончи сенинг солиҳ қулинг бўлгани учун, мени дуоларимни қабул қил.” У киши Алоҳнинг солиҳ қули бўлиши билан ўзининг дуосини қабули ўртасида нима алоқаси бор? Бундай дуо қилиш, дуода ҳаддан ошишдир. Аллоҳ таоло шундай марҳамат илади:
“ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ تَضَرُّعً۬ا وَخُفۡيَةًۚ إِنَّهُ ۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ”
“Роббингизга ич-ичингиздан ва ёлвориб дуо қилинглар. У, шубҳасизки ҳаддан ошканларни севмайди.” (Аъроф 7/55)
“Бу каби дуолар кейинчалик Ислом динига янгиттан киргизилган дуолардир. Бундай дуо на Ҳазрати Муҳаммад алайҳиссаломдан, на саҳобалардан, на тобеинлардан ва на мужтаҳид имомларнинг биридан нақл қилинмаган. Аллоҳ уларнинг ҳаммасидан рози бўлишини сўраб қоламиз. Бундай дуолар фақаткина баʼзи жоҳиллар (ва баʼзи тариқатчиларниг) ёзган тилсимларидагина бўлиши мумкин.” (Али б. Али б. Муҳаммад б. Аби ал-Изз ад-Дамашқий, Шарҳ ал-Ақоид ат-Таҳовийя, Байрут, 1408/1988, 1-жл, 295-297- бт.)
