Савол: Сеҳр нима?
Жавоб: Сеҳр – асл сабаби махфий бўлгани, воқелигидан бошқача бир хаёлга олиб борадиган кўзбўямачилик бўлгани, сохтакорлик бўлгани учун у ҳийлагарлик ва алдовдир. Тўғрини хато, хатони эса тўғри деб; хаёлни ҳақиқат, ҳақиқатни эса хаёл деб тушуниб қолишга сабаб бўлгани учун бу нарса жуда ҳам ёмон ишдир. Масалан; Мусо алайҳиссаломни ҳассаси катта бир илонга айланиб қолганини кўрган Фиръавн ўзини сеҳргар-кўзбўямачиларини ёрдамга чақирган. Сеҳргарлар инсонларни алдаб кўзбўямачилик қилишган ва уларни ёлғон ишлатиб қўрқитишган (Аъроф 7/106). Сеҳргарларни ташлаган ип ва ҳассалари юриб ҳаракатланаётган бўлиб кўринган (Тоҳа 20/66).
Баъзи тафсир китобларда келтиришича, сеҳргарлар қўйни ичагига симоп тўлдиришган, тепадан пастга қарата ушлашганида ҳассага ўхшаб қолган, ўртасидан ушлаганида ипга ўхшаб қолган ичакларни иссиқ қумга ташлашган. Иссиқдан таъсир олган симоп қум устида физикавий қонунларга кўра ҳаракатланишни бошлаган ичаклар худди тирик илондек ҳаракатланишни бошлаган. У ерга илон кўргани келган инсонлар у ердаги манзарага гувоҳ бўлиб, воқеликни асл моҳиятидан бехабар бўлганлиги учун ичига қўрқув тушишни бошлаган ва натижада ҳаракатланаётган ичакларни илон деб гумон қилишган. Мусо алайҳиссалом ҳассасини ерга ташлаганида эса, уни ҳассаси сеҳргарларни ҳассаларини ютиб юборган. Шу сабабли у ердаги кўзбўямачилар буни сеҳр (ёлғон) эмаслигини билишиб, ана шу заҳоти саждага бош уришган.
Табиатда биз билмаган кўплаб қонун-қоидалар бор. Баъзи кимсалар бу қонунлардан баъзиларини ўрганиб олиб, инсонларни улар билмаган тарафдан кучли таъсир остига олишлари мумкин. Масалан; жонли эфирга узатиш (телевизор) имконияти бўлмаган ва бу ҳақда умуман маълумот етиб бормаган жойларда инсонларга телевизор қўйиб бериш орқали катта таъсир ўтказиш мумкин. Инсонларни алдаш учун тўқиб чиқарилган хийла ва найранглари янги кашфиётлар ва янги технологияларни келишиши натижасида янгиланиб туриши мумкин.
Сеҳргарларни қилган ишлари ёлғон, алдов, кўзбўямачиликдан иборат бўлгани учун, ҳамда улар қилаётган ишининг асл моҳиятини инсонлардан яшириши натижасида, ўзларини қолган инсонлардан кўра ғойриоддий ишларга қодир қилиб кўрсатганлари учун, уларни қилган ишлари энг катта гуноҳлар сирасига киради. Шу сабабли ҳам сеҳргарлик ҳаромдир.
Аллоҳ бермаган кучни ўзларида бор деб иддао қилаётганлиги, Аллоҳга хос бўлган баъзи бир хусусиятларни ўзларида ҳам бордек кўрсатаётганликлари учун, айни дамда уларни бу қилмишлари ширк ҳам дейилади.
