Ҳаётини Аллоҳ йўлида фидо қилган Исмоил Ҳания хиёнаткор ҳужум натижасида вафот этгани аниқланди. У ва у билан бирга вафот этган марҳумларга Аллоҳдан раҳмат ва охиратда олий мақомлар тилаб қоламиз. Улар бутун инсониятга ноҳақлик ва адолатсизликка қарши курашда катта ўрнак ва муҳташам бир намуна бўлиб бўлди. Биз мўмин ўлароқ шунга аминмизки, Аллоҳ йўлида курашадиган, ҳақ ва адолат тарафида туриб, зулм ва ноҳақликка қарши курашадиган, керак бўлса молу жонини фидо қиладиган мард инсонлар доим намоён бўлади.
Исмоил Ҳания бутун инсоният учун адолат ва ҳақиқат йўлида молу жонини фидо қилиб яшаган буюк қаҳрамон сифатида тарихда қолади.
Исмоил Ҳания (1962/1963 йил 29 январь – 2024 йил 31 июль) — Ҳамас етакчиси, фаластинлик сиёсатчи. 2007–2024 йилларда Ғазо секторини бошқарган. У 2024 йил 31 июлда Эронда ўлдирилган ва то вафотигача Қатарда истиқомат қилган.
Ҳания 1963 йилда Миср томонидан босиб олинган Ғазо секторидаги аш-Шати қочқинлар лагерида туғилган. У Ғазо ислом университетида араб адабиёти бўйича таҳсил олган ва у ерда илк маротаба Ҳамас билан алоқада бўлган.
Ҳания 2006 йилги Фаластин қонунчилик сайловларида ғалаба қозонган ва шу тариқа Фаластиннинг бош вазири бўлган. Бироқ, 2007 йил 14 июнда Фаластин миллий маъмурияти президенти Маҳмуд Аббос Ҳанияни лавозимидан озод қилган. Ҳания эса ўша пайтда давом этаётган Фатаҳ–Ҳамас можароси туфайли Аббоснинг буйруғини тан олмасдан, Ғазо секторида бош вазирлик қилишда давом этган.
Ҳания 2006 йилдан 2017 йилнинг февралигача Ғазо секторидаги Ҳамас етакчиси бўлган, унинг ўрнига эса Яҳё Синвар келган. 2017 йилнинг 6 майида Ҳания Холид Машал ўрнига Ҳамас сиёсий бюросининг раиси этиб сайланади ва у Ғазо секторидан Қатарга кўчиб келади. 2024 йилнинг 31 июлига келиб Эрон оммавий ахборот воситалари Ҳаниянинг Эронга ташрифи чоғида ўлдирилгани ҳақида хабар беришди.
Ҳаёти
Исмоил Абдусалом Аҳмад Ҳания Миср томонидан босиб олинган Ғазо секторидаги аш-Шати қочқинлар лагерида асли фаластинлик бўлган мусулмон оилада туғилган. Унинг ота-онаси 1948 йилги Араб-Исроил уруши пайтида содир бўлган қувғиндан олдин ҳозирги Ашкелонда истиқомат қилишган. У оиласини боқиш учун ёшлигидан Исроилда ишлаган.
Дастлаб Ҳания БМТ қошидаги мактабда ўқиган. Сўнгра Ғазо Ислом университетига ўқишга кирган ва у ерда араб адабиёти бўйича таҳсил олиб, 1987 йилда битирган. Университетда ўқиб юрган пайтларида у Ҳамас билан илк алоқаларини бошлаган. 1985–1986 йилларда Мусулмон биродарлар вакили сифатида талабалар кенгашига раҳбарлик қилган. Бундан ташқари у „Ислом уюшмаси« номли жамоада ярим ҳимоячи сифатида футбол ўйнаган[11]. У Исроил ишғолига қарши „Илк Интифада« (инглизча: „Фирст Интифада«) бошланиб, Исроилга қарши норозилик намойишларида қатнашган пайтларида ўқишни битирган.
Дастлабки фаоллиги
Ҳания „Илк Интифада« норозилик намойишларида қатнашган ва Исроил ҳарбий суди томонидан қисқа муддатга қамоқ жазосига ҳукм қилинган. У 1988 йилда яна Исроил томонидан ҳибсга олинган ва 6 ой давомида турмада бўлган. 1989 йилга келиб эса 3 йил муддатга қамалган.
Ҳания 1992 йилда озод этилади ва босиб олинган Фаластин ерларидаги Исроил ҳарбий маъмурияти уни Ҳамаснинг юқори мартабали раҳбарлари Абдел Азиз ал-Рантиси, Маҳмоуд ал-Заҳар, Азиз Дwэик ва бошқа 400 нафар фаоллар билан бирга Ливанга депортация қилишади. Улар Ливан жанубидаги Марж ал-Зоҳурда бир йилдан кўпроқ вақт давомида қолишди; ББC Неwс маълумотларига кўра, Ҳамас „ОАВга мисли кўрилмаган таъсир ўтказиб, бутун дунёга танилди«[9]. Ҳания орадан бир йил ўтиб Ғазога қайтади ва Ғазо Ислом университетига декан этиб тайинланди.
Сиёсий фаолияти
Ҳамас
Исроил 1997 йилда Аҳмед Яссинни қамоқдан озод қилганидан сўнг, Ҳания унинг идорасига раҳбар бўлади. Унинг Ҳамас ичидаги нуфузи Аҳмед Яссин билан муносабатлари туфайли ўсиб боради ва у Фаластин маъмуриятига вакил этиб тайинланади. Унинг Ҳамасдаги мавқеи „Иккинчи Интифада« (инглизча: Сеcонд Интифада) даврида Аҳмед Яссин билан муносабатлари ва Ҳамас раҳбариятининг кўп қисми Исроил хавфсизлик кучлари томонидан ўлдирилгани сабабли мустаҳкамланиб боради. У Исроил фуқароларига қарши ҳужумларда иштирок этгани учун Исроил Мудофаа кучлари томонидан нишонга олинган бўлиб, у 2003 йилда Қуддусда содир этилган Ҳамас раҳбариятини йўқ қилишга қаратилга Исроил ҳаво кучларининг бомба ҳужуми натижасида қўлидан енгил жароҳат олади. Ҳания 2005 йил декабрь ойида Ҳамасга раҳбарлик қилиш учун сайланиб, кейинги ойда Қонунчилик Кенгаши сайловларида ғалаба қозонади. Ҳания 2016 йилда бўлиб ўтган сайловда Кҳалед Машал ўрнига Ҳамас етакчиси лавозимини эгаллади.
Ҳания 2006 йил 25 январда Ҳамаснинг «Ўзгаришлар ва ислоҳотлар рўйхати» (инглизча: „Лист оф Чанге анд Реформ«) ғалабасидан сўнг 2006 йил 16 февралда бош вазир лавозимига кўрсатилади. 20 февралда президент Маҳмуд Аббосга унинг номзоди расман тақдим этилади ва 2006 йил 29 мартда у бош вазирликка қасамёд қилади.
Ғарб реакцияси
Исроил сайловдан кейин Фаластин маъмуриятига қарши бир қатор жазо чораларини, жумладан, иқтисодий санкцияларни амалга оширади. Бош вазир вазифасини бажарувчи Эҳуд Олмерт Исроил томонидан Фаластин маъмурияти номидан ундириладиган (ҳар ойда тахминан 50 миллион доллар) солиқ тушумини Фаластин маъмуриятига ўтказмаслигини эълон қилади. Ҳания санкцияларни рад этиб, Ҳамасни қуролсизлантирмаслигини ва Исроилни тан олмаслигини айтади.
Бундан сўнг АҚШ Фаластин маъмурияти учун сарфланмаган 50 миллион долларлик хорижий ёрдам маблағларини қайтаришни талаб қилади, Фаластин иқтисодиёт вазири Мазен Сонокрот эса бунга рози бўлади. АҚШ ва Европа Иттифоқининг ёрдами йўқлиги ҳақида Ҳания шундай изоҳ берди:
„Ғарб ҳар доим ўз хайрияларидан Фаластин халқига босим ўтказиш учун фойдаланади«.
Ҳамаснинг 2006 йилги сайловлардаги ғалабасидан бир неча ой ўтгач, Ҳания АҚШ президенти Георге W. Бушга мактуб йўллаб, унда „Америка ҳукуматини сайланган ҳукумат билан тўғридан-тўғри музокаралар олиб боришга« чақирди, Исроил билан узоқ муддатли сулҳ тузишни таклиф қилди, шу билан бирга 1967 йилги чегаралар доирасида Фаластин давлатини қабул қилди ва халқаро бойкотни тугатишга чақирди ҳамда буни „зўравонлик ва тартибсизликни рағбатлантириши«ни даъво қилди. АҚШ ҳукумати эса унга жавоб бермади ва ўз бойкотини давом эттирди.
Маҳмуд Аббос билан тортишув
Аббоснинг янги сайловларга чақириғини тўхтатиш учун у билан келишувга эришилган бўлиши керак эди. Лекин 2006 йил 20-октабрда, Фатаҳ ва Ҳамас ўртасидаги фракциялар тўқнашувини тугатиш бўйича келишув арафасида Ҳания Ғазода ўққа тутилади ва машиналардан бирига ўт қўйилади. Ҳужумда Ҳания жароҳат олмаган. Ҳамас манбаларининг таъкидлашича, бу суиқасд ҳам бўлмаган. Фаластин маъмурияти хавфсизлик манбаларининг хабар беришича, ҳужумчилар Ҳамас билан тўқнашувда ҳалок бўлганлар Фатаҳ раҳбарининг қариндошлари бўлишган.
Ғазога қайтиш тақиқланган
2006 йил 14 декабрда Фатаҳ-Ҳамас можароси авж олган пайтда Рафоҳ чегара ўтиш пунктида Ҳанияни Мисрдан Ғазога киргизишмаган. Бунга Исроил мудофаа вазири Амир Перетзнинг чегара пунктини ёпиш ҳақидаги буйруғи сабаб бўлган. Бу эса Ҳаниянинг бош вазир сифатида хорижга қилган илк расмий сафаридан Ғазога қайтаётган пайти эди. Унинг ёнида Фаластин маъмуриятининг тўловлари учун мўлжалланган 30 миллион долларга яқин нақд пул бўлган. Кейинроқ Исроил ҳукумати Ҳанияга пулни Мисрда қолдирган тақдирда чегарани кесиб ўтишга рухсат беришини маълум қилди ва хабарларга кўра, пул Араб давлатлари уюшмаси банк ҳисобига ўтказилади. Ҳодисага жавобан Рафаҳ чегара ўтиш пунктида Ҳамас ва Фаластин президенти гвардияси ўртасида отишма содир бўлгани хабар қилинди. Хабар қилинишича, ўтиш жойини бошқарган Европа Иттифоқи кузатувчилари хавфсиз эвакуация қилинган[18]. Кейинчалик Ҳания чегарани кесиб ўтмоқчи бўлганида, отишма натижасида бир тансоқчи ҳалок бўлади ва бунинг натижасида Ҳаниянинг тўнғич ўғли яраланади. Ҳамас бу воқеани рақиб Фатаҳнинг Ҳаниянинг ҳаётига суиқасд сифатида қоралайди, бу эса Ғарбий Соҳил ва Ғазо секторида Ҳамас ва Фатаҳ кучлари ўртасида отишмаларга сабаб бўлди. Ҳаниянинг сўзларига кўра, у жиноятчилар кимлигини билади, лекин уларнинг шахсини очиқлашдан бош тортиб, Фаластинни бирдамликка чақиради. Шундан кейин Миср вазиятга воситачилик қилишни таклиф қилади.
2007 йил мартдаги Фаластин миллий бирлиги ҳукумати
Ҳания 2007 йил 15 февралда Ҳамас ва Фатаҳ ўртасида миллий бирдамлик ҳукуматини тузиш жараёнининг бир қисми сифатида истеъфога чиқади. У янги ҳукумат раҳбари сифатида 2007 йил 18 мартда Фатаҳ ва Ҳамас сиёсатчиларини ўз ичига олган янги ҳукуматни тузади.
2007 йил 14 июнда Ғазо жанги пайтида президент Маҳмуд Аббос 2007 йил март ойида бирлик ҳукумати тарқатиб юборилганини ва фавқулодда ҳолат эълон қилинганини маълум қилади. Ҳания ишдан четлатилади ва Аббос президент фармони билан Ғазо ҳамда Ғарбий соҳилни бошқаради.
Ғазо жангидан сўнг
Тахминан 2016 йилда Ҳания Ғазодан Қатарга кўчиб ўтади. Унинг Дўҳада идораси бўлган.
2016 йил 13-октабрда Фаластин Қонунчилик Кенгашининг (инглизча: „Палестиниан Легислативе Cоунcил« ёки қисқа қилиб „ПЛC«) Юридик қўмитаси Ҳания ҳукуматини 2014 йил 2 июнда истеъфога чиққанидан кейин Ғазо секторига қайтиш тўғрисидаги илтимосни маъқуллайди. Бу Ҳаниянинг истеъфога чиқишидан кейин ҳукуматнинг муваффақиятсизликлари туфайли ғазабланган Ҳамас парламенти аъзолари томонидан тақдим этилган тадқиқот бўйича Фаластин Қонунчилик Кенгаши (инглизча: „Палестиниан Легислативе Cоунcил« ёки қисқа қилиб „ПЛC«) кўриб чиқиши муносабати билан амалга оширилди. Ҳамаснинг сўзларига кўра, келишув ҳукуматининг „2014 йилги келишув ҳукуматини шакллантириш учун Ҳамас ва Фаластин озодлик ташкилоти фракциялари ўртасидаги ички келишувдан воз кечиши ва бир қатор вазирларни Фатаҳ раҳбарлари билан алмаштириш — уни Фатаҳ ҳукуматига айлантириш«ни қоралади. Фаластин Қонунчилик Кенгаши (инглизча: „Палестиниан Легислативе Cоунcил« ёки қисқа қилиб „ПЛC«) тавсияси ва Ҳамаснинг илтимосига қарамай, келишув ҳукумати ва Фатаҳ пресс-релизда унинг ноқонунийлиги ва Ҳамас назорати остидаги Ғазо ва Ғарбий соҳил ўртасида кейинги бўлинишлар хавфини келтиришини айтиб, илтимосни рад этди.
Ҳамас сиёсий бюроси раҳбари
2016 йил ноябрь ойида Ҳаниянинг Ҳамас етакчиси сифатида Кҳалед Машаалнинг ўрнига ўтиши ҳақида хабарлар тарқалади[5]. Кҳалед Машаал, Ҳания ва Фаластин президенти Маҳмуд Аббос Қатарда учрашиб, миллий ярашув ва бўлажак миллий сайловларни муҳокама қилишади[26]. Ушбу учрашув Ҳаниянинг бошқа икки эҳтимолий номзод, Ҳамаснинг юқори мартабали аъзоси Моуса Абу Марзоок ва Ҳамас етакчиси Маҳмоуд ал-Заҳар устидан танланганидан далолат берди.
У 2018 йилда АҚШ томонидан махсус белгиланган глобал террорчилар рўйхатига киритилган.
Ҳания центабр ойида Ғазо ҳудудини тарк этиб, янги вазифасига тайёргарлик кўриш учун бир қатор араб ва мусулмон давлатларига ташриф буюрди ва расман Қатар пойтахти Дўҳага кўчиб ўтди. Ҳамас сиёсий бюроси раҳбари Ғазо секторидан ташқарида яшаши тахмин қилинмоқда.
2020 йил февраль ойида Ҳания Туркия президенти Реcэп Таййип Эрдоğан билан учрашув ўтказди. АҚШ Давлат департаменти шундай баёнот берди:
Президент Эрдўғоннинг ушбу террористик ташкилот билан доимий алоқалари Туркияни халқаро ҳамжамиятдан изоляция қилишга хизмат қилади, Фаластин халқининг манфаатларига зарар етказади ва Ғазо ҳудудидан бошланган терактларнинг олдини олиш бўйича глобал саъй-ҳаракатларга тўсқинлик қилади.
2020 йил август ойида Ҳания Маҳмуд Аббосга қўнғироқ қилиб, Исроил ва БАА ўртасидаги меъёрлаштириш шартномасини (инглизча: „Исраэл–Унитед Араб Эмиратес нормализатион агреэмент«) рад этди, Реутерс буни „бирликнинг ноёб намойиши« деб атади.
Ҳания 2023 йил 26 июль куни Реcэп Таййип Эрдоğан ва Фаластин президенти Маҳмуд Аббос билан учрашди. Учрашув ортида Туркиянинг Фатаҳни Ҳамас билан яраштиришга уринишлари турарди.
Исроил–Ҳамас уруши
[Асосий мақола: Исроил–Ҳамас уруши2023 йил 7-октабрда, Ҳамас Исроилга ҳужум қилган куни Ҳания Туркиянинг Истанбул шаҳрида бўлган. Ҳания телевидение орқали нутқ сўзлаб, Ал-Ақсо масжидига таҳдидлар, Исроилнинг Ғазони қамал қилиши ва фаластинлик қочқинларнинг оғир аҳволини тилга олди:
Фаластин халқи 75 йилдан бери қочқинлар лагерларида яшаётгани ҳақида неча марта огоҳлантирганмиз, сиз эса халқимизнинг ҳуқуқларини тан олмаяпсиз?
10-октабр куни Ҳаниянинг айтишича, Ҳамас уруш тугамагунча ҳеч қандай исроиллик асирларни озод қилишни кўриб чиқмайди. У Исроилнинг қасос олиш кўлами 7 октябрдаги ҳужумнинг мамлакатга «тескари таъсирини» акс эттирган ва Ғазодаги фаластинликлар „ўз эркинлиги ва қадр-қиммати учун барча қимматбаҳо нарсаларни қурбон қилишга тайёр„ эканини таъкидлаган. Унинг қўшимча қилишича, Исроил ўзининг жиноятлари ва терроризм (Фаластин халқига қарши) учун оғир товон тўлайди.
2023 йил 15-октабрда „Тимес оф Исраэл« нашри Ҳания Туркиядан хушмуомалалик билан жўнатилганини маълум қилган эди; Туркия бу хабарларни расман инкор этди. Шундан сўнг Ҳания Қатарнинг Дўҳа шаҳрида Эрон ташқи ишлар вазири Ҳоссеин Амир-Абдоллаҳиан билан учрашди.
2023 йил 16-октабр куни Ҳания ва Туркия ташқи ишлар вазири Ҳакан Фидан Ҳамаснинг Исроилга ҳужуми пайтида гаровга олинганларни озод қилиш масаласини муҳокама қилишди[38]. 2023 йил 21 октябрь куни Ҳания Туркия президенти Реcэп Таййип Эрдоğан билан Исроил–Ҳамас урушидаги сўнгги воқеалар ва Ғазодаги ҳозирги вазият ҳақида суҳбатлашди.
2023 йил 1 ноябрда Ҳания Исроил Ҳамаснинг юқори мартабали аъзоси Ибраҳим Биарига қарши операцияда Жабалиа қочқинлар лагерига ҳужум уюштирганидан кейин Исроилни „қуролсиз тинч аҳолига нисбатан ваҳшиёна қирғинлар« содир этганликда айблади ва „Фаластинликлар „озодлик, мустақиллик ва қайтиш бўйича қонуний ҳуқуқларини« қўлга киритмагунча жанглар давом этишига қарор қилди«.
2023 йил 2 ноябрда Ҳания агар Исроил ўт очишни тўхтатишга ва Ғазога кўпроқ ёрдам олиб кириш учун гуманитар йўлаклар очишга рози бўлса, Ҳамас Фаластиннинг пойтахти сифатида Қуддус билан икки томонлама ечим бўйича сиёсий музокараларга тайёрлигини айтди ҳамда „исроиллик асирлар халқимиз билан бир хил вайронагарчилик ва ўлимга дучор бўлишади« деб қўшимча қилди.
13 декабрь куни бўлиб ўтган сўров шуни кўрсатдики, Ҳания Фаластин давлати президенти лавозимига амалдаги Маҳмуд Аббосни мағлуб этади (Ҳания учун 78%, Аббос учун 16%). Бироқ, Ҳания, Маҳмуд Аббос ва Марwан Баргҳоути ўртасидаги уч томонлама мусобақада Ҳания 43% ва Аббос 7% ва Баргҳоути 47% билан ғалаба қозонди. Ҳозирда Баргҳоути Исроил томонидан изоляция қамоғида.
Суд иши
2024 йил 20 май куни Халқаро жиноий суд (инглизча: „Интернатионал Cриминал Cоурт«, қисқача — „ИCC« ёки „ИCCт«) прокурори Карим Аҳмад Кҳан Фаластиндаги ИCC терговининг бир қисми сифатида Исроил–Ҳамас уруши пайтида бир нечта ҳарбий ва инсониятга қарши жиноятлари учун Ҳания, шунингдек, бошқа Фаластин ва Исроил раҳбарлари учун ҳибсга олиш учун ордер сўраган.
Қарашлари
Рим папаси Бенедикт ХВИ билан Ислом бўйича баҳс
Ҳания 2006 йилда Рим папаси Бенедикт ХВИнинг Ислом ҳақидаги сўзларига кескин эътироз билдирди:
«Фаластин халқи номидан биз Рим папасининг Ислом ҳақидаги фикрларини қоралаймиз. Бу гаплар ҳақиқатга зид бўлиб, эътиқодимизнинг кўксига тегади«.
Шунингдек, у Ғарбий Соҳил ва Ғазодаги черковларга Фаластин ҳужумларини қоралади.
Исроил билан муносабатлар
2006 йил август ойида бош вазир сифатида Эрондаги илк хорижий ташрифи чоғида шундай деган:
Биз ҳеч қачон зўравон ционистик ҳукуматни тан олмаймиз ва Қуддус озод қилингунга қадар жиҳодга хос ҳаракатимизни давом эттирамиз.
2010 йил декабрь ойида Ғазодаги матбуот анжуманида эса шундай деган:
Биз 1967 йил чегараларида пойтахти Қуддус бўлган Фаластин давлатини, фаластинлик маҳбусларни озод қилишни ва қочқинлар масаласини ҳал қилишни маъқуллаймиз.
У бундан ташқари, агар Фаластин сайловчилари Исроил билан тинчлик битимини маъқуллашса, унинг ҳукумати бу борада Ҳамаснинг аввалги позицияларига қарамай, унга риоя қилишини айтган.
Ҳания 2014 йил 23 март куни Шайх Аҳмад Яссиннинг ўлдирилганига ўн йил тўлиши муносабати билан ўтказилган фестивалда Ҳамас тарафдорлари олдида нутқ сўзлаб, шундай деган:
Ғазо ичкарисидан туриб қайта-қайта айтаман: Исроилни тан олмаймиз… Афсуски, Ғазо қамали тобора кучайиб бормоқда.
Усома бин Лодин
2011 йил 2 майда Усома бин Лодин АҚШ томонидан ўлдирилган ва қотиллик Ҳамаснинг рақиби Фатаҳ томонидан мақтовга сазовор бўлган[50]. Ҳания эса Усома бин Лодинни „арабларнинг муқаддас жангчиси« дея таърифлаб, унинг қотиллигини „Америка зулмининг давоми, мусулмонлар ва арабларнинг қони тўкилиши« деб қоралаган. Сиёсий таҳлилчиларнинг таъкидлашича, бу мулоҳазалар Ғазо секторидаги қарама-қаршиликларни Ал-Қоида томонидан руҳлантирилган салафийлар билан юмшатишга уриниш бўлиб, улар Ҳамасни ҳаддан ташқари мўътадил деб қоралайди[50]. Яна бир таҳлилчининг ёзишича, Ҳаниянинг баёноти арабларга қаратилган бўлиб, у Ҳамасни Фатаҳдан фарқлаш ва Антиамериканизмдан фойдаланиш имконини кўрган. АҚШ ҳукумати эса унинг сўзларини „ҳақоратомуз« деб баҳолади.
Шахсий ва оилавий ҳаёти
Ҳания оилали бўлиб, унинг 13 фарзанди бор эди, лекин улардан 3 таси 2024 йилда ўлдирилган. Унинг оиласи 2009 йилда Ғазо секторининг шимолий қисмидаги Ал-Шати қочқинлар лагерида истиқомат қилган. 2010 йилда Ҳания Ғазо шаҳрининг соҳил бўйидаги Римал маҳалласидан 2500 квадрат метр (0,6 акр) ер майдонини сотиб олди. Ҳания ерни куёви номига рўйхатдан ўтказган. Кейинчалик, Ҳания қўшимча уйлар сотиб олиб, уларни фарзандларини номига рўйхатдан ўтказган. Ҳания 2014 йилги Йнет мақоласига кўра миллионерга айланган. Унинг бойлиги Мисрдан Ғазо секторига туннеллар орқали киритилаётган барча маҳсулотлардан олинадиган 20 фоизлик солиқдан келиб чиққан экан. Ҳаниянинг катта ўғли Ғазога бир неча миллион доллар олиб кирмоқчи бўлганида Рафаҳ чегара пунктида Миср томонидан ҳибсга олинган.
Ҳаниянинг опа-сингиллари Кҳолидиа, Лаила ва Сабаҳ Исроил фуқаролари бўлиб, улар Исроил жанубидаги Тел Шева номли бадавийлар шаҳрида яшайди. Кҳолодиа аввал Тел Шевага кўчиб ўтди, кейин эса унинг икки синглиси ҳам унга эргашишди. Кҳолодианинг эри: „Бу ерда бизнинг турмушимиз одатдагидек, биз буни давом эттиришни истаймиз«, — деди. Лаила ва Сабаҳ иккаласи ҳам бева, аммо Исроил фуқаролигини сақлаб қолиш учун Тел Шевада қолишади. Уч опа-сингилнинг баъзи фарзандлари Исроил мудофаа кучларида (ИДФ) хизмат қилган.
2012 йил бошида Исроил ҳукумати Ҳаниянинг синглиси Суҳила Абд эл‑Салам Аҳмед Ҳания ва унинг Ғазодаги шифохоналар даволаёлмайдиган оғир юрак хасталигига дучор бўлган эрини шошилинч даволаш учун саёҳат қилиш илтимосини қондирди. Улар Исроилнинг Петаҳ Тиква шаҳридаги Рабин тиббиёт марказида муваффақиятли даволанишдан сўнг Ғазога қайтиб келишди. Ҳаниянинг набираси 2013 йил ноябрь ойида ва қайнонаси эса 2014 йил июнь ойида Исроил шифохонасида даволанган. 2014 йилнинг октабр ойида, 2014 йилги Исроил-Ғазо урушидан бир неча ой ўтгач, Ҳаниянинг қизи шошилинч даволаниш учун Тел-Авивдаги Исроил шифохонасида бир ҳафта даволанди.
2016 йил центабрида Ҳания рафиқаси ва икки ўғли билан Маккага ҳаж қилиш учун Ғазодан жўнаб кетади. Кампания бошланиши сифатида талқин қилинган бу сафар Машалнинг ўрнига Ҳания келиши кераклиги ҳақидаги хабарларни тасдиқлади[58]. У 2020 йилда Эроннинг Теҳрон шаҳрига Қосим Сулаймонийнинг дафн маросимига борган[59][60].
Ҳания 2023 йилдан бошлаб Қатарда яшаган.
Исроил томонидан оила аъзоларининг ўлдирилиши
2023 йилнинг октабр ойида унинг оиласининг 14 аъзоси Исроилнинг Ғазо шаҳридаги уйига уюштирган ҳужумида ҳалок бўлади, улар орасида укаси ва жияни ҳам бўлган.
2023 йил ноябрь ойида унинг набираси Роаа Ҳания Ғазо шаҳрида Исроил ҳаво ҳужумида ҳалок бўлгани хабар қилинганди. Шу ойнинг охирида унинг тўнғич набираси ҳам Исроил ҳужумида ҳалок бўлади.
2024 йилнинг 10 апрелида унинг уч ўғли Ҳазем, Амир ва Муҳаммад ҳамда унинг тўрт невараси Исроилнинг Ғазо секторида автомобилга уюштирилган ҳаво ҳужумида ҳалок бўлади[. Шу кундаёқ унинг 3 ўғил ва 3 набираси вафот этади. „Тҳе Неw Араб« нашрининг хабар беришича, ўша машинада бўлган Малак исмли яна бир набираси бир ҳафтадан кейин олган жароҳатлари туфайли вафот этади. ББC 4 невараларини Мона, Амал, Кҳалед ва Разан деб атаган. Исроил Ҳаниянинг ўғилларини Ҳамас аъзолари эканлигини ва „террористик ҳаракатларни амалга ошириш йўлида«лигини даъво қилган. Бошқа манбаларда айтилишича, ҳаво ҳужуми вақтида оила аъзолари бирга Қурбон ҳайитини нишонлаш учун йўлга чиқишганди. Миддле Эаст Эе мобил телефонда суратга олинган видеони эълон қилди, унда Ҳаниянинг невараларидан бири „Исроилнинг ҳалокатли зарбасидан бир неча дақиқа олдин« ҳаяжонланиб „Ҳайит келди!« деб бақираётгани кўрсатилган.
2024 йил 25 июнь куни унинг 10 нафар оила аъзолари, жумладан, 80 ёшли синглиси ал-Шати қочқинлар лагеридаги Исроил ҳаво ҳужумида ҳалок бўлади.
Вафоти
Асосий мақола: Исмоил Ҳаниянинг ўлдирилиши
Исмоил Ҳания 2024 йил 31 июлда Теҳрондаги уйида президент Масъуд Пизишкиённинг инаугурация маросимида қатнашаётган вақтда ўлдирилган. Ҳамаснинг таъкидлашича, у „ционистик« ҳаво ҳужуми натижасида ҳалок бўлган. „Ал-Арабия« эса, бунинг сабаби портлашдан икки ой олдин яширилган бомба бўлиши мумкин деган[82]. Ўша пайтда Ҳания 62 ёшда эди. Тҳе Неw Йорк Тимеснинг ёзишича, у 2 ой олдин меҳмонхонанинг хонасида яширинган масофадан портлатилган портловчи қурилма ёрдамида ўлдирилган.
2024 йил 1 август куни Теҳронда Ҳаниянинг дафн маросими бўлиб ўтди, унда Эрон Олий Раҳбари Али Хоманаий имомлик қилди. Ҳаниянинг жасади кейин Қатарга олиб кетилади ва Дўҳада дафн этилади.
Манба: https://uz.wikipedia.org/
