ИККИ ДЎСТ МАСАЛИ
– Мен имон келтирганман, лекин ароқ ичаман, зино қиламан, ибодатларни бажармайман, Ислом аҳкомларини қилмайман, лекин жаннатга кираман.
– Ие, қандай қилиб?
– Мени Пайғамбаримиз алайҳиссалом шафоат қилиб жаҳаннамдан қутқариб қолади.
– У кишига шундай ваколат берилганми?
– Ха, ҳадисларда келган.
– Балки ўша ҳадисларни нотўғри тушунгандирсан.
-Йўқ, айнан шундай. Ҳар қандай катта-катта гуноҳларни қилиб ўлсанг ҳам жаннатга кирасан.
– Шу гапингда турасанми?
– Ха.
-Ундай бўлса менга жавоб берчи, Аллоҳга ширк қўшиб мушрик бўлиш катта гуноҳми?
-Ха.
-Мушрикни ҳам шафоат қилиб жаннатга олиб кирадими?
-Йўқ.
– Нега?
– Чунки, ширкни Аллоҳ кечирмайди.
– Муртадни шафоат қиладими?
-Йўқ. Чунки уни ҳам Аллоҳ кечирмайди.
– Мунофиқни шафоат қиладими?
-Йўқ. Уни ҳам кечирмайди.
– Унда кимни кечиради?
– Аллоҳга имон келтирган, қўлидан келганича яхши амаллар қилган, лекин шу билан бирга баъзи гуноҳларга қўл урган мусулмонларни Аллоҳ кечиради, бунга ваъда қилган оятлар кўп.
– Аллоҳ Ўзи кечириб юборса у инсонда гуноҳ қолмайди, жаҳаннамга тушишига сабаб ҳам қолмайди. Демак, у инсон ўз-ўзидан Аллоҳнинг раҳмати ва мағфирати билан жаннатга кираверадику!
– Менга бу ҳақида бошқа савол берма. Мен бу ҳақидаги ҳадисга ишонаман. Сенга ўхшаб бесуннат эмасман.
-Бир ўйлаб кўр; сен расулуллоҳ мени барибир шафоат қилади, деб турли гуноҳларга қўл уряпсан, Пайғамбар алайҳиссаломга ишониб Аллоҳга қарши иш қиляпсан ва Расулуллоҳни шафоатини Аллоҳнинг ҳукми ва адолатидан устун тутяпсан. Аллоҳга қарши чиққан ишларингни оқлаб сени Расулуллоҳ Аллоҳнинг ҳукмидан қутқариб қолади? Тушуняпсанми ўзинг?! Сени ҳам Расулуллоҳни ҳам Аллоҳ яратган, кимни кимдан ким қутқариб қолади?! Аллоҳнинг бандаси бошқа бандани Аллоҳдан қутқарадими? Сенингча, Аллоҳ қиёматда адашиб ҳукм қиладими, билмай ҳукм қиладими, адолатсиз ҳукм қиладими, ҳазиллашиб ҳукм қиладими, амал дафтарни ўнг ёки чап тарафдан бери шунчаки кўргазмами, амаллар тортилиши бекордан-бекоргами, сен буларнинг барчасини инкор қиляпсан! Мен ҳам ҳадисларга шонаман, лекин ҳукми ва маъноси Қуръонга тўғри келганига ишонаман.
– Ундай бўлса, қиёматда Расулуллоҳ бировни шафоат қилмайди, деган битта бўлса ҳам ҳадис келтирчи!
-Ишонасанми? Қабул қиласанми? Баҳона ёки айлантирмайсанми?
– Ха, гап йўқ, битта гапираман.
– Ундай бўлса эшит:
Абу Ҳурайрани билдиришига кўра «Қабилангдан энг яқин кишиларини огоҳлантир» (Шуаро 26/214) ояти нозил бўлганида, Аллоҳнинг Элчиси шундай нутқ қилган:
«Эй Қурайш аҳли! Ўзингизни қутқариб қолиш чорасини кўринглар; Аллоҳни ҳузурида мени сизларга фойдам тегмайди. Эй Абдуманоф ўғиллари! Аллоҳни ҳузурида сизларга мени фойдам тегмайди. (Амаким) Абдулмуттолиб ўғли Аббос! Аллоҳни ҳузурида сенга фойдам тегмайди. Эй София! Аллоҳни ҳузурида сенга фойдам тегмайди. Эй қизим Фотима! Мени мол-давлатимдан хоҳлаганингча сўра. Аммо, Аллоҳни ҳузурида сенга фойдам тегмайди.» (Бухорий, Васоё, 11)
Фарқли ибораларда Имом Муслимда ҳам келган.
Бу ҳадисда Расулуллоҳ бутун қавми хитобан айтган, ҳатто ўз қизини ҳам огоҳлантирган. Қани, энди нотўғри шафоат тушунчасидан воз кеч ва фақат Аллоҳга суян, Унга таян, ўзингни Унга топшир, жаннат ва жаҳаннам Уники, ҳукмни У беради, У энг адолатлидир, қайси бандаси жаннатга лойиқ ва қай бири жаҳаннамга лойиқ эканини Ўзи яхши билади, қиёматда бандаларни Пайғамбар алайҳиссалом эмас, Аллоҳнинг Ўзи шафоат қилади, қилмишига яраша жазо ёки мукофотни ҳам Унинг Ўзи беради. Шу каби маҳшарга оид сенга яна юзлаб оятлардан мисол келтиришим мумкин. Эътирозинг қолдими?
-Ха, бор. Унда бизга унақа шафоат тушунчаси қандай кириб қолган бўлиши мумкин?
-Ана энди ўзингга келяпсан. Холис бўлсанг ҳақни топасан биродар. Аллоҳ таоло Ўз китобида «Сендан яҳудийлар ҳам, насронийлар ҳам уларнинг миллатига эргашмагунингча ҳеч-ҳеч рози бўлмаслар. «Албатта, Аллоҳнинг ҳидояти ҳақиқий ҳидоятдир», деб айт. Агар сенга келган илмдан кейин ҳам уларнинг ҳавои нафсларига эргашсанг, сени Аллоҳдан (қутқарувчи) дўст ҳам, ёрдамчи ҳам йўқдир.» (Бақара сураси 120-оят, Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф таржимаси).
Уммати Муҳаммадни яҳудий ва насронийлар ўз динларига ва ўз динларининг эътиқодларига киригизб юбориши, умматни тамомий яҳудийлаштиргунга ёки насронийлаштиргунга қадар тинч турмаслигини Аллоҳ Қуръонда айтибдими?
-Ха, шундай.
– Энди бу ҳақида Расулуллоҳдан ҳадис келтираман:
Саъийд ал-Худрийнинг айтишига кўра, Аллоҳнинг Элчиси соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деган экан:
«Сиздан аввалгиларнинг изларини қарич-қарич, билак-билак таъқиб қилишингиз (изидан юришигиз) аниқ. Улар бир калтакесак инига кирган бўлсалар, сизлар ҳам орқаларидан кирасизлар.
Биз айтдик: «Яҳудий ва Ҳристианларми?»
– Бошқа ким бўлиши мумкин? деди.» (Бухорий, Истиъсом би-суннаҳ).
Бу оят ва ҳадисларни шафоатга нима алоқаси бор?
-Сабр қил, шошақлоқлик шайтондан. Аслида қиёматда шафоат қилади деган тушунча Христианларнинг Католик мазҳабидан бизга кириб келган. Бу ибораларга қара:
1- Католиклардаги шафоат ишончи
Католикларга кўра шафоат – Исонинг дуосига мос равишда қилинган умидли дуодир.[1] Улар шафоат калимасини ўрнига «қутқарувчи» калимасидан фойдаланадилар. Католикларга кўра, «Исо Масиҳ – Отанинг ёнида Христианларнинг оқловчилик вазифасини бажаради. Уларга фойда келтириш учун доимо тирикдир. Аллоҳнинг ёнида ҳозирдир[2]. Ўзи орқали Аллоҳга яқинлашмоқчи бўлганларни тамоман қутқариб қолишга кучи етади[3].
«Муқаддас Руҳ бўлмаса Тангрининг Ўғлини кўришни иложиси йўқ. Ўғил бўлмаса Тангрига яқинлашишни иложиси бўлмайди. Чунки, Тангрини танимоқ Оғилни танимоқ ила бўлади. Тангри Ўғлини таниш эса, Муқаддас Руҳнинг воситалиги орқали ҳосил бўлади.»[4]
«Марям Она оқловчи ва ёрдамчидир. «Марям Онанинг оналиги якун топмаган. Инграган ҳолида воситачи излараганларни, абадий осудалик бахш этган армуғонларни кафолати (гарантия) остида ушлаб қолишда давом этмоқда.»[5]
Католикларга кўра папаз, «Аллоҳга алоқадор бўлган ишларда инсонларни тамсил қилиш учун тайинлангандир.»[6] У,- кишилик ваколати билан инсонларга -«Отанинг номидан сени кечиряпман дея олади.»[7]
-Энди тушундим. Мусулмонлар орасига гўёки Ислом таълимоти каби сингдирилган, аслида ғайридинларнинг уйдирмалари бўлган таъзияли хонадонлардаги уч, маърака, қирқ, 71, йил каби маросимлар ҳам Аслида ғайридинлар – яҳудий, христиан ва зардуштлардан қолган уйдирма анъаналар ҳам аста-секин Ислом умматига сингиб кетган эканда.
-Худди шундай. Айнан мана шунинг учун ҳам мен бир-бирига зид бўлган ҳадисларни Қуръонга соламан, қай бири Қуръонга мувофиқ бўлса ана ўша ҳадис ишончли экан деб биламан.
-Христиан динида уйдирилган, Исо алайҳиссаломни ва онаси Марям онани олоҳийлаштириш мақсадида тўқиб чиқарилган шафоат тушунчаси Исломга қандай кириб қолган бўлиши мумкин унда?
-Биродар, Муҳаммад алайҳиссалом тириклигидаёқ мадиналик ва Мадина атрофида жуда ҳам устаси фаранг мунофиқлар бўлган. Ундай мунофиқларни ҳатто Расулуллоҳ ҳам ажрата олмаган (Тавба сураси 111). Ўша мунофиқлар орасида махсус гуруҳлар, махсус яҳудий мунофиқлари тарафидан тузилган ташкилотлари бўлган. Улардан баъзилари Қуръон оятларининг маъноларини бузиб талқин қилиш билан шуғулланган бўлса (Бақара сураси 75), яна бир ташкилот Пайғамбар алайҳиссаломдан бир ҳадис эшитиб олиб, хали ҳануз ўша ҳадисни Расулуллоҳдан эшитмаган мусулмонларга бориб атайин ўзгартириб, бузиб айтиб берадиган мунофиқ ташкилоти бўлган (Моида сураси 41). Шу сабабли ҳам умматини огоҳлантириб: «Ким мен айтмаган нарсани айтди деса, тириклигидаёқ жойини жаҳаннамда тайёрлайверсин» деган.
-Хаааа, ана энди кўзим очилди. Демак, ўшандай мунофиқлар Расулуллоҳ тириклигида ҳам ўз фаолиятларини давом эттирган, у кишининг вафотидан кейин ҳам давом эттирган. Уларни мунофиқ эканини эса кўпчилик билмаган. Шу боис, Расулуллоҳ «Мендан ҳеч нарса ёзманглар. Ким мендан эшитганлари орасида Қуръондан бошқа нарсани ёзиб олган бўлса, ўчириб юборсин. Сизлар мен ҳақимда гапириб беринглар, бунда муаммо йўқ… (Имом Муслим)» деган эканда.
-Биродар, Аллоҳ тавбангни қабул қилсин.
[1] Католик Черкови Дин ва Ахлоқ Меъёри, пар. 2634.
[2] Католик Черкови Дин ва Ахлоқ Меъёри, пар. 519.
[3] Католик Черкови Дин ва Ахлоқ Меъёри, пар. 2634.
[4] Католик Черкови Дин ва Ахлоқ Меъёри, пар. 683.
[5] Католик Черкови Дин ва Ахлоқ Меъёри, пар. 969.
[6] ИНЖИЛ. Ибронийларга Мактуб, 5/1.
[7] Католик Черкови Дин ва Ахлоқ Меъёри, пар. 878.
