Савол: Фаластинлик одам ўз юртида бир яҳудий тарафидан отиб ўлдирилса ёки, суиқасд қилиб ўлдирилса у Фаластинлик шаҳид ҳисобланадими?
Жавоб: Қайси давлатда бўлишидан қатъий назар, имони ва ватанини ҳимояси йўлида жон берган ҳар ким қаҳрамон ва шаҳид дейилади.
Имони билан биргаликда ватанини ҳам ҳимоя қилиш ҳар бир мусулмон учун фарздир. Бу йўлда жон берган кишиларга шаҳид ва қаҳрамон дейилади. Аллоҳ таоло Бақара сурасининг 190-оятида шундай марҳамат қилади:
«Сизларга уруш очганларга қарши сизлар ҳам Аллоҳ йўлида урушинг, тажовуз қилманг. Аллоҳ тажовузкорларни ёқтирмайди.»
Имони ва ватанини ҳимояси учун қурбон бўлган мусулмонларни то қиёматгача Аллоҳ таоло тарафидан ризқланиб туриши ва тилларда достон бўлиб, номлари мангу яшаши айтилган:
«Аллоҳ йўлида ўлдирилганларни ўлик деб ҳисоблама! Аслида улар тирикдир; Раббига кўра (ухравий неъматлардан) ризқланиб турибди.» (Оли Имрон 3/169)
Ундай инсонлар қилган фидокорликлари эвазига Аллоҳ таолодан жаннатни сотиб олган бўладилар:
«Аллоҳ мўминларнинг жонлари ва молларини жаннат эвазига сотиб олди. Улар Аллоҳ йўлида жанг қилади, бу йўлда ўлдиради ёки ўлдирилади. Бу – Таврот, Инжил ва Қуръонда ҳам айтилган Аллоҳнинг ҳақ сўзидир. Аллоҳдан кўра аҳдига вафодир ким бор?! Шундай экан, қилган савдонгиздан хурсанд бўлинглар. Улкан муваффақият мана шу!» (Тавба 9/111)
Эътибор берадиган бўлсангиз, барча оятларда «Аллоҳ йўлида» ибораси келтирилган. Аллоҳ йўлидаги жанг қандай ва қачон содир этилиши юқоридаги Бақара сурасининг 190-оятида баён қилинди. Демак, агар мусулмонларга қарши биринчи бўлиб душман тарафидан уруш очилса, ана шундагина имони сабабли юртига (Мумтаҳана 60/8-9) бостириб кирганларга қарши жанг қилганлар қаҳрамон дейилади, вафот этганларига эса шаҳид дейилади.
Мусулмонлар фақат қуйидаги ҳолатлардагина уруш эълон қилишлари мумкин: дини сабабли мусулмонларга қарши жанг бошланганида ёки мусулмонларни юртларидан сургун қилинаётганида динини ва ватанини ҳимояси учун жанг эълон қилиниши (Мумтаҳина 60/8-9, Бақара 2/190), жафокаш ва мазлум халқлар ёрдамга чақирилганида (Нисо 4/75), мусулмонлар билан тинчлик сулҳи тузилганидан кейин, келишувни аниқ бузишини билиб қолинганида ёки ростмана бузишганида (Анфол 8/58, Тавба 9/13). Бундан бошқа ҳолатларда ҳеч кимга на дини, на миллати, на ирқи ва на бошқа нарса сабабли уруш эълон қилиб бўлмайди, жанг қилиб бўлмайди. Бу ҳолатлардан бошқа ҳолатларда бировга жанг эълон қилиш ҳаддан ошиш ва зулм бўлади.
