Савол: Азроил деган фаришта Қуръонда борми? Нега ҳамма у фариштадан қўрқади? Қуръон бу нарсага буюрганми?
Жавоб: Қуръони Каримда айнан Азроил номли фаришта борлиги айтилмаган. Жон олувчи фариштага Азроил деб ном қўйиб олинган бўлиши мумкин. Лекин, ўша Азроил номи Қуръонда ҳам Соғлом ҳадисларнинг бирортасида ҳам келтирилмаган. Бу эса – Исломдан аввалги Яҳудий асарларидан Ислом динининг манбаларига кириб қолган эҳтимолини ўртага қўяди. Азроил деган исм Яҳудий манбаларидан Ислом адабиётларига кириб қолишига сабаб – аввал яҳудий бўлиб, кейинчалик Исломни қабул қилган Каъб ал-Аҳбор ва Ваҳб б. Мунаббаҳ каби шахсларнинг таъсири остида эканини кўпроқ таҳмин қилинади.
Аллоҳ таоло жон олувчи фаришта ҳақида шу оятларни нозил қилган:
قُلْ يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ
“Айт: «Сизларни ўзингиз учун тайинланган ўлим фариштаси вафот этдиради ва кейинчалик тирилиб Роббинггизни ҳузурига чиқариласизлар.» (Сажда 32/11)
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ ۖ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّىٰ إِذَا جَاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا يُفَرِّطُونَ
«У (Аллоҳ) қуллари устидан мутлақ ҳокимдир, сизларга қўриқчи фаришталар юборади. Сизларни бирортангизга ўлим келганида, элчиларимиз уни вафот этдирадилар. У элчилар асло хато қилмайдилар.» (Анъом 6/61)
Азроил номли фариштадан қўрқиш деган нарса бир тарафда турсин, ҳаттоки унинг номи ҳам келтирилмаган Қуръонда. Қуръон Мусулмонларга фақатгина Аллоҳдан қўрқиш, оқибатини ўйлаб ёмонликлардан сақланиб яхши иш қилишга интилишга буюрган.
Иккинчи оятга кўра, ҳар бир инсонни қўриқловчи фариштаси бўлади ва ажали келганида уни жонини олувчи фаришта жонини олади. Жон олувчи фаришта бир дона эмаслиги ҳам ўша оятда очиқча баён қилинган. Ҳар бир инсонни қўриқчи фариштаси бўлганидек, жонини олувчи алоҳида фариштаси бўлиши ҳам мумкин.
