Савол: Нега азондан кейин дуо қиламиз, ўша дуонинг маъноси нима?
Жавоб: Азондан кейин дуо қилишлик ҳақида турлича ривоятлар келган. Улардан энг машхурларини келтирамиз:
- “Кимки ҳар азон эшитган вақтида :
“Эй ушбу тўлиқ даъват (тавҳид) ва адо этиладиган намознинг эгаси – Аллоҳим! Муҳаммад а.с.га васийла (Жаннатда юксак даража) ва фазийлат бер, уни Ўзинг ваъда берган – мақталган жойга юбор.”- деса, қиёмат куни унга шафоатим[1] (мени ёнимда бўлиш) ҳалол бўлади. (Тўрт имомни Жобир р.а.дан қилган ривояти.)
- “Кимки муаззинни (намозга азон айтувчини) ҳар эшитганида:
“Якка Аллоҳдан бошқа ҳеч қандай илоҳ (айтгани сўзсиз бажариладиган зот) йўқлиги ва Уни ҳеч қандай шериги йўқлилига, Муҳаммад Аллоҳнинг қули ва элчиси эканига шоҳидман. Аллоҳни Робб, Муҳаммадни элчи ва Исломни дин деб рози бўлдим”- деса, уни гуноҳи мағфират қилинади.” (Бухорий, Муслим ва Имом Аҳмаднинг Саъд ибн Абу Ваққосдан қилган ривояти.)
“Дуо ибодатнинг мағзидир” (Термизий, даавот 1), “Дуо ибодатдир” (Нававий, Риёзус-солиҳин, 1438) Биз ҳеч кимга дуо қилма, демаймиз. Лекин дуони ижобати, самараси ва қабули учун албатта инсон нима деб дуо қилаётганини, Аллоҳдан нимани сўраётганини, қандай илтижо қилаётганини билиши, тушуниши ва англаши керак. Биз мусулмон биродарларимизга мана шу нарсани таклиф қиламиз.
[1] Қиёматда унга шафоатим ҳалол бўлади , деган ибора – агар кимки ҳар бир намозга айтиладиган азонни кутиб эшитса ва эшитганидан кейин азонни самимий кутиб олиб дуо қилса ва мана шу ишидан самимий ҳолатда давом этиб вафот этса, қиёматда мен билан бирга бўлади, яъни маҳшарда енгил ҳисоб қилиниб, мен билан бирга жаннатга тўғри кириб кетади, дегани бўлади. Чунки, ҳар бир намоз учун айтиладиган азонни кутиш, уни самимий тинглаб унга жавоб қайтариш (азон орқали чақирилган намозни ўқиш учун жамоатга бориш) ва дуо қилиш Ислом динидаги энг катта ва шарафли ишлардан ҳисобланади. Мана шу ҳолатда давом этган инсоннинг ҳаётида фаҳш ва гуноҳ ишлардан асар ҳам қолмайди, демак унда гуноҳ қолмайди. Бунинг сабаби – давомли ва пухта адо этилаётган намоз (намозни арконларини тўлиқ бажариш, намоз ичида ўқиётган сура ва оятларни маъноларини тушуниб ўқиш ва холисона адо қилиш) ўз эгасини фаҳш ва гуноҳ ишлардан қайтариб туради (Анкабут 29/45).
