Кавсар сураси[1]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
Яхшилиги чексиз, эзгулик ва неъмат улашувчи — Аллоҳ номи билан.
108:1
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ
(Эй Муҳаммад!) Албатта, сенга албатта кавсарни (кўп яхшиликни) бердик.[2]
108:2
فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ
Энди яратган Эгангга ибодат қил ва тик тур![3]
108:3
إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ
Тўғриси, яхши ном билан эсланмай унутилиб кетадиган киши – сендан нафрат қилган кишидир[4].
[1] Кавсар сураси, Маккада тушган, 3 оят.
[2] Пайғамбар алайҳиссаломга берилган ва унда кўплаб яхшиликлар мужассам бўлган нарса бу – Қуръондир. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: «Бу китобни сенга – ҳар нарсани очиқлаб бериши; бир раҳбар, бир икром ва тўлиқ таслимият кўрсатганларга хушхабар бериши учун нозил қилдик.» (Наҳл 16/89) Кавсар калимасига «кўплаб яхшиликлар» дея маъно берган тафсирчилар ҳам бўлган. Муҳаммад алайҳиссаломга берилган Қуръонни қиёматгача сақланиб қолиши, уни ўқиган ва билган кишилар Аллоҳнинг соф динига кириши ва бунга Расулуллоҳ ҳам бир нави сабаб бўлишининг ўзи – кўплаб яхшиликлардан бири ҳисобланади.
[3] Наҳр – кўкс ва кўкрак маъносини билдиради (Лисанул Араб). Намозда оёқда тик турган кишига ҳам «наҳр қилди — قد نحر” дейилади (ал-Айн). Бу оятдаги наҳр амрига фарқли маъно беришган. Фарро: «кўксинг билан қиблага юзлан”, Зажжож: «байрам кунги ибодатни қил», намозингда чап қўлингни ўнг қўлинг билан тут», Ибнул-Ҳоим ва Ибн Қутайба: «қурбонлик кес», «такбир айтаётиб қўлингни кўксингга кўтар», каби фарқли маънолар беришган ва бу ҳақидаги фарқли ривоятларни келтиришган.
Баъзи тафсирчилар қурбонлик кес деб таъвил қилишган. Ҳолбуки, қурбонлик ҳақидаги оятларнинг бирортасида ҳам () наҳр калимаси ишлатилмаган, бу сура Маккада тушган, ҳолбуки Пайғамбар алайҳиссалом Маккада қурбонлик қилгани ҳақида бирорта ҳам ривоят йўқ, аксинча Мадинада қурбонлик қилганлар. Бу эса, бу оят қурбонлик кесиш ҳақида эмаслигига далолат қилади. Ривоятларга келсак, бу ҳақидаги бир-бирига зид ҳадислар жуда кўп, ҳатто тафсир китобларнинг ўзида ҳам.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, бу оят намозни тик турган ҳолда бошлашга ва қўлни кўкрак қафаси атрофигача кўтаришга, намозда қўлни боғлаб туришга ишорат қилади.
[4] Унутилиб кетиш дунёга ҳам охиратга ҳам алоқадор бўлиши мумкин. Охиратга алоқадор бўлган унутилиб кетиш ҳақида билиш учун Мўминун 23/101 оятга қаранг.
[…] Кавсар […]