Савол: Қуръоннинг бир қанча таржималарида Бақара сурасининг 275-оятида шундай маъно берилганини кўрдик: “Фоиз ейдиганлар (қабрларидан) фақат шайтон уриб жинни бўлган кишидек довдираб турарлар”. Бу таржима қанчалик тўғри?
Жавоб: Аввало шуни таъкидлаб ўтамизки; Аллоҳ бу оятда инсонларнинг қилган фоиз (судхўрликка пул бериб фойда олиб ейиш) гуноҳи сабабли уларнинг дунёда тушиб қоладиган вазиятини билдириб ўтмоқда. Бу ҳақдаги оят шундай:
“Судхўрлик (судхўрликка қарз бериб ундан фойда) пулини еганлар – шайтон миясини айнитиб қўйган кишини хатти-ҳаракатидан бошқача ҳаракат кўрсатишмайди. Ўша миясини айниши улар: “Савдо-сотиқ ҳам судхўрлик (орқали пул топиш) билан бир хил”,- деганлиги сабаблидир. Ахир, Аллоҳ савдо-сотиқни ҳалол, судхўрликни эса ҳаром қилди. Кимга ўзининг ҳақиқий Эгасидан бир насиҳат келганида судхўрликни тўхтатса, олдиндан олганлари ўзига қолади. Энди уни иши Аллоҳга оид. Кимки давом этса, улар жаҳаннам аҳолисидир, улар у ерда ўлимсиз ҳолда қоладилар.” (Бақара 2/275)
Кўриб турганингиздек оятнинг бошида ҳам охирида ҳам на қабр ва на қиёмат ҳақида сўз юритилмаган.
Лекин, агар фоиз орқали қарз бериб фойда олиб ейишдан қайтиб тавба қилмай ўлган бўлса ва Аллоҳ таоло уни гуноҳини кечирмаса, албатта унинг қилган гуноҳига яраша Аллоҳ жазолайди. Бироқ, фоиз еган инсоннинг охиратда оладиган жазоси охиратда қабрдан эсанкираб туришдан иборат бўлмайди.
Илова қилиб шуни ҳам айтиб ўтмоқчимизки, фоизга пул бериб фойда олиб ейдиганларнинг мияси айниб юриши жисмоний томондан довдираб ёки алаҳсираб юришини эмас, балки иқтисодий жиҳатдан беқарорлигини ва кутилмаганда инқирозга учраб қолишини мумкинлигини билдиради. Чунки, улар ҳар қандай динга мансублиги ёки умуман динсизлигидан қатъий назар, барибир инсонлар меҳнат қилиб топаётган мол-давлатларидан ҳақсизларча еб кетаётганини ич-ичидан ҳис қилишади, улар давомли виждон азобида қийналиб яшайди. Мана шу сабабли Яҳудийларнинг ўзлари ҳам шундай дейишади: “Фоиз илонни заҳрига ўхшайди”. Илон бир инсонни товонидан чаққанида илк бошқа унча оғриқ бермайди, лекин заҳар бутун баданга тарқалиши натижасида барча аъзолар аста-секин фаолиятини тўхтатишни ҳамда инсон тентираб ўзини ўзи бошқаролмай қолади. Шунинг учун ҳам, фоизга пул бериб фойда оладиган ҳар қандай инсон ёки жамиятнинг вазияти беқарорликка тушиб қолган ва илоннинг заҳри ичига тарқалиб бораётгандек аста-секин ўзини ўзи бошқара олмайдиган ҳолатга тушиб қолади. Чунки Аллоҳ таоло судхўрлик учун берилган пулни нуқсонли қилиб қўяди (Бақара 2/276).
Иқтисодчиларнинг фикрича, барча иқтисодий инқироз ва инфлатсиянинг энг катта сабаби рибодир.
Фоизчилар: “Фоиз ҳам савдо-сотиқ билан бир хил”- дейишади-ю, лекин фоизга қарз берадиган банкларда савдо-сотиқ қилиш мумкин эмас. Чунки банкларда савдо-сотиқ қилиш банкларни бошқариб турадиган шахслар тарафидан умуман тақиқланган. Агар айтаётган гаплари тўғри эканига ўзлари ишонсалар эди, банкларда ҳам фоиз ҳамда савдо-сотиқ фаолияти биргаликда юритилган бўлар эди.
Саволингизга “Китоб ва Ҳикмат Илмий-тадқиқот Маркази” ҳайъати тарафидан жавоб берилди.
Янги саволалрингизни https://www.musulmonlar.com/savol-berish/ E-mail манзилига йўллашингиз мумкин.
