Савол: Мен бир қиз билан танишиб қолдим. Моддий томондан шароити анча оғир экан. Мен у қиз билан никоҳланишга аҳд қилдим. Лекин бу никоҳдан мени ота-онамни ҳозирча хабари бўлмайди. У қиз ҳам ҳозирча бировга айтишни хоҳламаяпти. Чунки мен ҳозир институтда у қиз эса коллежда ўқийди. Оилаларимизга айтганимиз билан бизга рухсат беришмайди. Мана шу ҳолатда никоҳланиб олишимизга Қуръон ва Суннатда нима дейилган? Эшитишимча Ҳанафий мазҳабида никоҳнинг шарти иккита гувоҳ бўлса ва қиз билан йигит рози бўлса шу етарли эмиш. Бунга нима дейсиз?
Жавоб: Никоҳ – эркак билан аёлни ота-онаси, яқин кишилари ва валийларини назорати остида ўтказиладиган катта бир диний маросим ва халқга эълон қилиниши керак бўлган икки томонлама тузилган бир келишувдир. Никоҳ асло яширинча ва назоратсиз ҳолда амалга оширилмайди. Ойиша онамиздан қилинган ривоятга кўра Пайғамбар алайҳиссалом бу ҳақда шундай деганлар:
“Қайси бир аёл валисини розилигисиз никоҳланса, уни никоҳи ботилдир! (ҳисобга ўтмайди)” (Бухорий, Никоҳ 16)
Абу Мусодан қилинган ривоятга кўра Пайғамбар алайҳиссалом шундай деганлар:
“Валийсиз никоҳ бўлмайди.” (Термизий, Никоҳ 14; Абу Довуд, Никоҳ 20)
Уйланмокчи бўлган қиз агар-чи ўзини қўл остидаги асира қиз бўлса ҳам, уни оиласидан рухсат олмасдан унга никоҳланиб олишдан Аллоҳ таоло Қуръони Каримдаги Нисо сурасининг 24 ва 25- оятларида тақиқлаб қўйган. Демак оиласидан яширинча никоҳланиш Аллоҳни амрига мутлақо зиддир.
Қизни никоҳи учун албатта қиздан жавобгар яқинларини розилиги шартдир. Никоҳга валийни шарт қилиб белгиланиши – амалга ошириладиган никоҳни назорат остида олиб борилишига ишорат қилади. Бу назоратни амалга оширадиган кишилар аввало қизни оиласидир. Қизни оиласи куёвни суриштиради, агар муносиб кўрса никоҳга рухсат беради. Мана шу нарса никоҳни энг асосий шартидир.
Бировга айтмасдан масжидга бориб бир имом ва икки таниш-нотаниш икки инсонни гувоҳ қилиб никоҳланиб олиш диний жиҳатдан мақбул кўрилган иш эмас. Бу билан никоҳ амалга ошган ҳисобланмайди. Бундай никоҳ ҳисобга ўтмайди. Фақат бу ишни пул орқали амалга оширадиган баъзи бир ўзини илмлиман деб танитган кишилар-гина сизни пулингизни олиш мақсадида амалга ошириши мумкин ва бундай никоҳни ҳисобга ўтади деб фатво бериши мумкин. Буларга қарши диққат-эътиборли бўлишни тавсия қилиб қоламиз.
Оиласидан яширинча бир қизни никоҳлаб олаётган ва никоҳлаб қўяётган кишилар эртага ўзини қизи ҳам кўчадан нари бировга айтмасдан 16-17 ёшида яширинча никоҳдан ўтиб олиб, оиласидан яширинча биров билан яшаб юришини бир кўз олдига келтириб кўрсинлар.
