Аллоҳ таоло Моида 55-57 да шундай марҳамат қилади: “Сизларнинг дўстларингиз (Сизни қўллаб қувватлайдиган, ёрдам берадиган) фақатгина Аллоҳ, Унинг Расули ва Аллоҳга ишониб суянган мўминлардир. У мўминлар – намозни тўлиқ ва доимий адо этган, закотни ҳам берган ва рукуъ қилган кишилардир.”
Яъни, намозларини жамоат билан қилганлар ёки Аллоҳнинг амрига мутлақо бўйин эгувчилардир. Демак, мўминлик – Аллоҳнинг айтганларини чала-чулпа қилмай, Аллоҳнинг амрига сўзсиз бўйин экканлар ва молларини ҳам Аллоҳ йўлида сарфлаганлардир. Оятнинг давоми: “Ким Аллоҳни ва Расулини яқин дўст деб билса, шуни билинки; албатта Аллоҳнинг тарафдорлари ғолиб бўладилар.”
Аллоҳга яқин дўст бўлиш дегани – Аллоҳ билан ўзини ўртасига ҳеч ким ва ҳеч нарсани қўшмаслик ва тўғридан тўғри Аллоҳга юзланиш, ҳеч кимнинг истак-хоҳишини ва амрини Аллоҳнинг, яъни Китобининг ҳукмларидан устун деб билмаслиги ва биринчи ўринга қўймаслиги демакдир. Чунки, бутун борлиқ ва ундаги ҳаётни ва табиатнинг барча қонунларини, бизни ва бизнинг ҳаётимиздаги барча қонунларни яратувчиси Удир. Аллоҳ бизга нерв ҳужайраларимиздан ҳам яқин. (Баъзи таржималарда; шоҳ томир, ёки нерв томир дейилган)
Кимки: Аллоҳ Қуръонда шундай деган, тўғри-ю, “лекин” дедими тамом ортиқ, уни мусулмонлиги орқага қараб кетди, дегани. Аллоҳга қуллик қилишда “аммо-лекин” деган нарса бўлмайди. Масалан, кунда беш вақт намоз фарз, лекин мени вақтим бўлмаяпти, пенсияга чиқиб ўқийман, раҳбарим изн бермаяпти, соғлигим кўтармаяпти каби баҳона ва Аллоҳнинг амрига қарши қўйилган шартлари – бу инсон ўз хоҳиш-иродасини ўзига тангри қилиб олган дегани бўлади.
Оятнинг давомида: “Эй Мўминлар! Сизлардан аввал китоб берилганлар орасида сизнинг динингизни арзимас ва ўйинчоқ деб билганларни ва кофирларни яқин дўст қилиб олманглар. Агар мўмин бўлсангизлар Аллоҳдан андиша қилиб ўзингизни сақланг”- дейилмоқда. Яъни, Аллоҳни қўйган қонунларига бўйин эгмасангиз, ўзингизни адо-и тамом қилган бўласиз. Демак биз, мўминлардан бошқа ҳеч кимни, хоҳ яҳудий хоҳ христиан бўлсин, хоҳ Аллоҳни ва унинг амрларини кўрмасликка олган кофирлар бўлсин, улар билан асло яқин дўст бўла олмаймиз, бунга ҳақимиз йўқ. Бу дегани – уларга ишониб ҳам суяниб ҳам бўлмайди. Яҳудий ва христианлар биз мусулмонлар ҳақимизда нима дейишларини Аллоҳ таоло Бақара 111-оятда билдириб ўтади:
”Яҳудий ва христианлардан бошқа ҳеч ким жаннатга кира олмас дедилар.”
Биз яҳудий ҳам, христиан ҳам эмасмиз. Демак, улар бизни жаннатга кира олмайди, деб ўйлайдилар, чунки бизни адашганлар деб биладилар. Бақара 120-оятта эса шундай марҳамат қилади:
“Сиздан – на яҳудий ва на христиан то уларнинг динига кирмагунингизча асло рози бўлмайди (хушнуд бўлмайди). Айтингки; Асл ҳидоят (Тўғри йўл ) Аллоҳнинг йўлидир. Сизга бу илм (Қуръон) келгандан кейин, агар уларнинг орзу-истакларига эргашсангиз, Аллоҳ тарафидан сиз учун на бир дўст ва на бир ёрдамчи бўлмайди.”
Яъни, Аллоҳдан бирорта ёрдам ва дўстлик кутманг дегани. Бундан ҳам оғир ифода бўлиши мумкинми Муҳаммад алайҳиссаломга?! Бунча оятдан кейин ҳам қандай қилиб яҳудий ва христианлардан ва кофирлардан бирон нарса кутишимиз мумкин? Улардан фақат ёмонлик ва адоват кутиш мумкин. Аслида, биз уларга тўғри йўлни кўрсатишимиз ва тузатишимиз керак. Улардан ўрганадиган ва оладиган ҳеч нарса йўқ-ку!”
Бақара 104 “Аҳли китоб ва мушриклардан (Яҳудий ва христианларнинг билимдонларидан) кофир бўлганлар, Раббингиздан сизларга бирон яхшилик келишини асло хоҳламайдилар. Аллоҳ, тўғри танловда бўлганларни марҳаматига сазовор қилади. Аллоҳ буюк бир икром эгасидир.”
109-оятда шундай марҳамат қилинган:
“Аҳли китобнинг кўпчилиги, сизлар имонга кирганингиздан сўнг кофир бўлиб қолишингизни жуда-жуда хоҳлайдилар. Уларнинг бу қилган ишлари, улар учун ҳақиқат очиқ ўртага қўйилгандан сўнг, ичларидаги қизғанишидандир. Энди сизлар уларни қилган ишларини кўрмаганга олинг, янги бир саҳифа очинг, то сизга Аллоҳнинг амри келгунча. Албатта Аллоҳ, ҳар нарсага ўлчов қўйган.”
