Савол: Рамазон ва Қурбон байрамлари фарзми ёки суннатми?
Жавоб:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ۖوَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ اللَّـهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّـهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
(Ўша кунлар)1 Рамазон ойидирки, у ойда инсонларга раҳбар бўлган2 ва раҳбарнинг очиқлаб берувчи оятларидан ташкил топган Қуръон,3 ўша Фурқон4 нозил қилинган ойдир. Сизлардан ким ўша ойда яшаса, у ойни рўзадор ҳолда ўтказсин. кимки бемор ёки мусофирлик ҳолатида бўлса, ўша кунлар миқдорича бошқа кунларда тутсин. Аллоҳ сизларга қулайликни ирода қилади, қийинчиликни хоҳламайди. Бу нарсалар – саноғини тамомлашингиз, (рўза тугаган куни) сизларни бунга йўналтиргани учун (Байрам намозида) Аллоҳни улуғлигини овоза қилишингиз5 ва Унга қарши ўз вазифалрингизни адо этишингиз учундир.“ (Бақара 2/185)
Бу оят ва Ҳаж сурасининг 34-37- оятларига ва қуйида манбалари келтирилган ҳадисларга кўра ҳар иккала байрам намози фарз экани маълум бўлади.
1 .Бу ерда бир-бирига юкланган кунларга ишора қилувчи зеҳндаги мубтадо бор. У هي شهر رمضان деб таржима қилинади.
- Оятлар – она ҳукмларни ифодаловчи муҳкамва уларга ойдинлик киритиб берувчи муташобеҳ оятлар дея иккига айрилади.
- Қуръон – оятлар бирлашмаси дегани. Рамазон ойи ҳақида “Қуръон нозил қилинган ой” ифодаси қўлланилиши, Рамазон ойида илк нозил бўлган оятлар оятлар бирлашмаси ҳолида эканини билдиради.
- Бу ердаги Фурқон Фурқон сурасининг 1- оятига асосланган ҳолда “вал-Фурқону” шаклида ноиб-и фоил ўлароқ таржима қилинган.
- Бу лар байрам такбирларидир. Расулуллоҳ ҳар иккала байрам кунларида аёллари ва қизларини намоз ўқиладиган жойга олиб чиқар эди ва бошқа барча аёлларни ҳам чиқишини буюрар эди. (Бухорий, Ийдайн 15,20. Ҳайз 23, Солат 2, Ҳаж 81, Муслим Ийдайн 10-890) Байрам намозлари айнан мана шу такбирлар учун ўқилади.
